“Đình Thần Thắng Tam – Truyền thuyết tam thuyền trấn giữ biên ải” là một bài viết đầy hấp dẫn về một trong những truyền thuyết đặc biệt của văn hóa Việt Nam. Trong văn hóa dân gian của đất nước, tam thuyền không chỉ đơn thuần là những phương tiện di chuyển trên sông, mà còn mang trong mình những biểu tượng tinh thần, là một phần của văn hóa và truyền thống sâu sắc.
Bài viết này sẽ dẫn dắt bạn qua những hành trình khám phá về tam thuyền trong truyền thuyết, đặc biệt là câu chuyện về Đình Thần Thắng Tam – một trong những truyền thuyết độc đáo và góp phần tạo nên vẻ đẹp huyền bí của văn hóa Việt Nam. Qua bài viết, bạn sẽ được tận hưởng không chỉ những câu chuyện hấp dẫn, mà còn những giá trị văn hóa sâu sắc, làm giàu thêm hiểu biết về một phần của di sản văn hóa của dân tộc.
Lịch sử hình thành Đình Thần Thắng Tam
Đình Thần Thắng Tam là một trong những điểm đến lịch sử và văn hóa đặc biệt của Thành phố Vũng Tàu, Bà Rịa – Vũng Tàu, Việt Nam. Với nguồn gốc lâu đời và những truyền thuyết hấp dẫn, nó không chỉ là nơi linh thiêng mà còn là biểu tượng của lòng trung thành và tôn kính của người dân địa phương.
1. Nguyên thủy của Đình Thần Thắng Tam:
Theo truyền thuyết, vào thời kỳ Gia Long (1802-1820), để bảo vệ vùng đất Vũng Tàu, cửa biển Cần Giờ, triều đình đã cử ba thuyền ra đây. Khi tình trạng giặc cướp được dập tắt vào khoảng năm Minh Mạng thứ 3 (1822), ba thuyền này đã được giải ngũ và trao phần thưởng là vùng đất mà họ đã bảo vệ. Ba chỉ huy của ba thuyền này lập ra ba làng và đặt tên lần lượt là Thắng Nhất, Thắng Nhì và Thắng Tam, từ đó có tên gọi Vũng Tàu là Tam Thắng.
2. Xây dựng và phát triển của Đình Thần Thắng Tam:
Đình Thần Thắng Tam được xây dựng từ thời vua Minh Mạng, là nơi thờ ba người đã có công xây dựng nên ba làng ở Vũng Tàu ngày nay. Ba người này là Phạm Văn Đinh (Thắng Nhất), Lê Văn Lộc (Thắng Nhì), và Ngô Văn Huyền (Thắng Tam). Đình được xây dựng với kiến trúc truyền thống, gồm 4 ngôi nhà nối liền nhau: Tiền Hiền, Hội trường, Đình Trung, và Sân khấu võ ca.
3. Sự quan trọng và ý nghĩa:
Đình Thần Thắng Tam không chỉ là nơi thờ các vị tiền hiền, mà còn là biểu tượng của lòng biết ơn và tôn kính của người dân địa phương đối với những người đã bảo vệ và xây dựng đất đai này. Các lễ hội diễn ra tại đây, như Lễ Cầu An, Lễ Nghinh Ông, và Lễ Nghinh Bà Ngũ Hành, đều mang trong mình ý nghĩa tôn vinh và cầu mong cho sự an lành và phát triển của cộng đồng.
4. Bảo tồn và phát triển:
Đình Thần Thắng Tam không chỉ là di tích lịch sử văn hoá quốc gia mà còn là điểm đến văn hóa, tâm linh thu hút nhiều du khách. Sự bảo tồn và phát triển của nó được chú trọng, với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và sự hưởng ứng tích cực từ phía người dân. Các lễ hội tại đây không chỉ giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế và văn hóa của địa phương.
Kết luận:
Đình Thần Thắng Tam không chỉ là một điểm đến du lịch mà còn là biểu tượng của lòng trung thành và tôn kính của người dân địa phương. Với nguồn gốc lịch sử đặc biệt và ý nghĩa văn hóa sâu sắc, nó luôn là điểm đến hấp dẫn và đáng trải nghiệm đối với mọi du khách.
Quy mô đình Thắng Tam
Đình Thần Thắng Tam là một công trình kiến trúc lịch sử và văn hóa tại Thành phố Vũng Tàu, Bà Rịa – Vũng Tàu, Việt Nam. Dưới đây là mô tả về quy mô của đình này:
- Diện tích: Đình Thần Thắng Tam có diện tích khá lớn, bao gồm không gian mở và các công trình kiến trúc bên trong.
- Kiến trúc chính: Đình được xây dựng với kiến trúc truyền thống, gồm nhiều ngôi nhà nối liền nhau. Cấu trúc chính của đình bao gồm:
- Tiền Hiền: Đây là nơi thờ các vị tiền hiền, là trung tâm của đình.
- Hội trường: Nơi diễn ra các hoạt động tôn giáo và văn hóa của cộng đồng.
- Đình Trung: Là nơi thờ thần linh và tổ tiên.
- Sân khấu võ ca: Dùng cho các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, và giải trí.
- Khu vực xung quanh: Đình Thần Thắng Tam thường được bao quanh bởi các khu vườn hoặc không gian mở, tạo nên một không gian yên bình và linh thiêng.
- Vị trí địa lý: Đình Thần Thắng Tam thường được xây dựng ở vị trí trung tâm của khu vực, thuận tiện cho việc tổ chức các lễ hội và hoạt động tôn giáo.
- Sức chứa: Đình có khả năng chứa đựng một lượng lớn người tham dự trong các buổi lễ và nghi lễ.
- Cơ sở vật chất: Đình Thần Thắng Tam thường được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất để phục vụ cho các hoạt động tôn giáo và văn hóa, bao gồm bàn thờ, đèn hòa hương, và hệ thống loa để truyền thông.
Những yếu tố trên cùng cùng tạo nên một quy mô hoàn chỉnh và ấn tượng cho Đình Thần Thắng Tam, là nơi gìn giữ và truyền thống các giá trị văn hóa, tôn giáo của cộng đồng địa phương.
Vị trí Đình thần Thắng Tam
Đình Thần Thắng Tam nằm tại Thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, miền Nam Việt Nam. Vị trí chính xác của đình này là ở số 77 đường Hoàng Hoa Thám, thuộc Phường Thắng Tam, thành phố Vũng Tàu.
Địa điểm này được chọn để xây dựng Đình Thần Thắng Tam có thể được coi là trung tâm của vùng đất, thuận lợi cho việc tổ chức các lễ hội và nghi lễ tôn giáo. Nằm ở trung tâm thành phố Vũng Tàu, đình là một điểm tham quan du lịch quan trọng và cũng là nơi tôn vinh các giá trị văn hóa và tín ngưỡng của địa phương. Điều này giúp thu hút nhiều du khách và người dân địa phương đến tham quan và tham dự các hoạt động tại đình.
Các kiến trúc bên trong Đình Thần Thắng Tam
Bên trong Đình Thần Thắng Tam, có các kiến trúc độc đáo và ấn tượng, phản ánh đậm nét nghệ thuật và tâm linh của người dân địa phương. Dưới đây là một số điểm nổi bật về kiến trúc bên trong đình:
Nhà Tiền Hiền:
Đây là nơi thờ các thần linh, các vị tiền hiền và tổ tiên. Trong nhà Tiền Hiền, có các bàn thờ được bày trí tinh xảo, thường được chạm trổ và sơn son thếp vàng lộng lẫy. Các bàn thờ thường thờ các vị thần, các anh hùng dân tộc và các vị tiền hiền được tôn vinh.
Nhà Tiền Hiền là nơi linh thiêng trong đình thần Thắng Tam, được dành riêng để thờ các thần linh, các vị tiền hiền và tổ tiên của cộng đồng. Đây không chỉ là không gian tôn kính mà còn là biểu tượng của sự kết nối giữa thế hệ hiện tại với quá khứ và vinh danh những người đã có công và ảnh hưởng đến cuộc sống của cộng đồng.
Trong nhà Tiền Hiền, các bàn thờ được sắp xếp một cách tinh tế và trang trọng, thể hiện sự tôn trọng và lòng thành kính của người dân đối với các vị thần và tổ tiên. Các bàn thờ thường được chạm trổ tỉ mỉ và được sơn son thếp vàng, tạo ra một không gian long trọng và lộng lẫy, thể hiện sự trang nghiêm và quý phái.
Trên các bàn thờ, người ta thường thờ phượng các vị thần, các anh hùng dân tộc và các vị tiền hiền được tôn vinh. Đây là cách thể hiện lòng tôn kính và tri ân đối với những người đã đóng góp và hy sinh cho sự phát triển và bền vững của cộng đồng. Việc thờ phượng các vị tiền hiền cũng là cách để kế thừa và phát huy tinh thần truyền thống, gắn kết cộng đồng và tạo ra sự đoàn kết mạnh mẽ.
Hội Trường:
Hội Trường trong đình thần Thắng Tam không chỉ là một không gian vật lý mà còn là trái tim của các hoạt động sinh hoạt cộng đồng.
Đầu tiên, Hội Trường là nơi quy tụ các thành viên của cộng đồng để tham gia vào các hoạt động cộng đồng quan trọng như hội họp, cuộc họp cộng đồng để thảo luận và đưa ra quyết định về các vấn đề quan trọng của cộng đồng. Đây là không gian quan trọng để thể hiện ý kiến của mỗi cá nhân và tạo ra sự đồng thuận và thống nhất trong cộng đồng.
Thứ hai, Hội Trường cũng là nơi tổ chức các buổi lễ trọng đại như lễ kỷ niệm, lễ tri ân và các sự kiện đặc biệt khác. Đây là dịp để cộng đồng tụ họp, tưởng nhớ và tôn vinh những người có công và những sự kiện quan trọng trong lịch sử và văn hóa của cộng đồng.
Cuối cùng, Hội Trường là không gian để biểu diễn nghệ thuật, văn hóa và giáo dục. Các buổi biểu diễn nghệ thuật như ca nhạc, văn nghệ, múa dân gian có thể được tổ chức tại đây, tạo ra cơ hội cho các nghệ sĩ và nhóm nghệ sĩ cộng đồng thể hiện tài năng và tạo ra sự vui mừng và niềm hứng khởi cho cả cộng đồng.
Tóm lại, Hội Trường không chỉ là nơi để tổ chức các hoạt động cộng đồng mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và sức mạnh của cộng đồng, nơi mà mọi người có thể tụ họp, tương tác và chia sẻ trong một không gian tôn trọng và hòa bình.
Đây là không gian dành cho các hoạt động sinh hoạt cộng đồng, như hội họp của cộng đồng, các buổi lễ, các buổi biểu diễn nghệ thuật.
Đình Trung:
Là nơi thờ các vị thần linh quan trọng khác, được bài trí một cách trang nghiêm và trang trọng. Các bàn thờ ở Đình Trung thường được dành riêng cho các vị thần và các thần linh có vai trò quan trọng trong tín ngưỡng của người dân địa phương.
Sân khấu võ ca:
Là không gian dành cho các buổi biểu diễn nghệ thuật, như múa lân, tuồng, hát bội, thường được tổ chức trong các dịp lễ hội và nghi lễ quan trọng.
Sân khấu võ ca trong Đình thần Thắng Tam không chỉ là một nơi để biểu diễn nghệ thuật mà còn là biểu tượng của truyền thống văn hóa và võ thuật của cộng đồng.
Đầu tiên, Sân khấu võ ca là không gian được sử dụng để tổ chức các buổi biểu diễn nghệ thuật truyền thống như múa lân, tuồng, hát bội và các hình thức biểu diễn khác. Những buổi biểu diễn này không chỉ là cơ hội để các nghệ sĩ và nhóm nghệ sĩ thể hiện tài năng của mình mà còn là dịp để cộng đồng tận hưởng và trải nghiệm nghệ thuật truyền thống độc đáo.
Thứ hai, Sân khấu võ ca thường được sử dụng trong các dịp lễ hội và nghi lễ quan trọng. Đây là không gian linh thiêng và trang nghiêm để tổ chức các nghi lễ truyền thống và tôn vinh các vị thần, các vị anh hùng và những giá trị văn hóa của cộng đồng. Các buổi biểu diễn trên sân khấu võ ca thường được đi kèm với các nghi lễ cúng dường và các hoạt động tôn vinh truyền thống.
Cuối cùng, Sân khấu võ ca cũng là nơi thể hiện sự tự hào và lòng kiêng nể đối với truyền thống võ thuật của cộng đồng. Những buổi biểu diễn võ thuật trên sân khấu không chỉ là một phần của nghệ thuật biểu diễn mà còn là cơ hội để tôn vinh và thể hiện sức mạnh và sự linh thiêng của võ thuật.
Tóm lại, Sân khấu võ ca không chỉ là nơi biểu diễn nghệ thuật mà còn là biểu tượng của sự linh thiêng và truyền thống văn hóa của cộng đồng, nơi mà mọi người có thể tận hưởng và tôn vinh những giá trị văn hóa và võ thuật của mình.
Miếu Bà Ngũ Hành và lăng ông Nam Hải:
Hai công trình này không chỉ là những điểm thờ cúng mà còn là các kiến trúc lịch sử và văn hóa quan trọng của Đình Thần Thắng Tam. Miếu Bà Ngũ Hành thường thờ 5 vị thần nữ và các thần linh khác, trong khi lăng ông Nam Hải thường thờ các vị thần liên quan đến biển cả và ngư dân.
Tất cả những kiến trúc này tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm, đồng thời phản ánh sự kính trọng và tôn vinh đối với các giá trị tâm linh và văn hóa của người dân địa phương.
Miếu Bà Ngũ Hành và Lăng Ông Nam Hải đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc thờ cúng mà còn là những biểu tượng văn hóa và lịch sử của Đình Thần Thắng Tam.
Đầu tiên, Miếu Bà Ngũ Hành thường được xây dựng để thờ cúng năm vị thần nữ và các thần linh khác. Những vị thần này thường đại diện cho các mặt của cuộc sống như sức khỏe, may mắn, tình yêu và hạnh phúc gia đình. Miếu Bà Ngũ Hành không chỉ là nơi thờ phượng mà còn là biểu tượng của sự tôn trọng và tín ngưỡng đối với các thần linh trong văn hóa dân gian.
Thứ hai, Lăng Ông Nam Hải thường được dùng để thờ cúng các vị thần liên quan đến biển cả và ngư dân. Các vị thần này thường được coi là bảo vệ và ban phước cho ngư dân khi ra khơi và đảm bảo cho một cuộc sống an lành và thịnh vượng trên biển. Lăng Ông Nam Hải không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là biểu tượng của sự kính trọng và biết ơn đối với biển cả và công việc đánh cá, một phần quan trọng của đời sống dân dã truyền thống.
Tóm lại, Miếu Bà Ngũ Hành và Lăng Ông Nam Hải không chỉ là những nơi thờ cúng mà còn là biểu tượng của sự tôn trọng và tín ngưỡng đối với các thần linh và biển cả trong văn hóa và lịch sử của Đình Thần Thắng Tam. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng.
Lăng Cá Ông
Lăng Cá Ông là một trong những điểm đến văn hóa tâm linh nổi tiếng tại Việt Nam, tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết rõ về vị trí của Đình Thần Thắng Tam. Đình Thần Thắng Tam được xây dựng theo phong cách kiến trúc cổ xưa, với sự bài trí tinh tế và sơn thếp vàng lộng lẫy, tạo nên một ấn tượng mạnh mẽ.
Trong cùng thời gian xây dựng Miếu Bà Ngũ Hành, Lăng Cá Ông cũng được xây dựng ở phía bên phải của khu di tích. Lăng này được xây dựng để thờ cúng một phần bộ xương khổng lồ của Cá Ông, được ngư dân Vũng Tàu vớt được từ khoảng 100 năm trước đó. Kiến trúc của Lăng Cá Ông mang nét đặc trưng của cổ xưa, với một tủ kính lớn chứa xương của Cá Ông và ba bàn thờ tương ứng. Ngoài ra, hai bên của lăng còn có hai bàn thờ dành riêng cho Thần Rùa và tổ nhạc, tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm.
Lăng Cá Ông không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là một biểu tượng quan trọng trong văn hóa và lịch sử của Đình Thần Thắng Tam. Sự hiện diện của nó là minh chứng cho sự kính trọng và tôn trọng của người dân đối với biển cả và ngư dân, cũng như là một phần không thể thiếu trong việc duy trì và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng.
Hướng dẫn đường đi Đình thần Thắng Tam
Chỉ đường đi đến Đình thần Thắng Tam
Đình Thần Thắng Tam tọa lạc tại địa chỉ sau:
77, đường Hoàng Hoa Thám, Phường Thắng Tam, Thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Dưới đây là hướng dẫn đường đi từ trung tâm thành phố Vũng Tàu:
- Xe cá nhân hoặc taxi: Nếu bạn sử dụng xe cá nhân hoặc taxi, bạn có thể đi theo đường Hoàng Hoa Thám từ trung tâm thành phố Vũng Tàu. Đi thẳng trên đường này khoảng 3,5km đến khi đến địa chỉ số 77.
- Xe máy hoặc xe đạp: Nếu bạn di chuyển bằng xe máy hoặc xe đạp, bạn cũng có thể đi theo đường Hoàng Hoa Thám từ trung tâm thành phố. Đây là một con đường rộng lớn và dễ dàng di chuyển.
- Xe buýt: Nếu bạn muốn sử dụng xe buýt, bạn có thể tìm hiểu về các tuyến xe buýt công cộng tại Vũng Tàu và chọn tuyến phù hợp để đến gần Đình Thần Thắng Tam. Từ điểm gần nhất, bạn có thể tiếp tục bằng taxi hoặc đi bộ.
Nhớ kiểm tra bản đồ hoặc sử dụng ứng dụng điều hướng để đảm bảo bạn đi đúng hướng và đến đúng địa chỉ.
Ý nghĩa của đình Thắng Tam
Đình Thần Thắng Tam ở Vũng Tàu mang đến nhiều ý nghĩa quan trọng đối với cộng đồng địa phương và văn hóa dân tộc:
- Tín ngưỡng và tâm linh: Đình Thần Thắng Tam được coi là nơi linh thiêng, thể hiện lòng kính trọng và tín ngưỡng của người dân đối với các vị thần. Việc thờ cúng tại đình không chỉ là một nghi lễ truyền thống mà còn là biểu tượng cho sự tôn vinh và sự ước ao về sự bảo vệ, phù hộ từ các vị thần.
- Lịch sử và truyền thống: Đình Thần Thắng Tam là một phần của lịch sử và truyền thống dân tộc, đại diện cho sự kiên trì, sức mạnh và lòng dũng cảm của những người đã cống hiến cho sự phát triển của địa phương. Việc bảo tồn và tôn vinh đình thần này giúp duy trì và phát triển nhận thức về quá khứ của đất nước.
- Điểm đến du lịch và văn hóa: Đình Thần Thắng Tam thu hút du khách đến thăm và tìm hiểu về văn hóa dân gian và tín ngưỡng tâm linh của vùng đất này. Việc du lịch tới đình cũng góp phần vào sự phát triển kinh tế và văn hóa của địa phương.
- Điểm gặp gỡ và giao lưu văn hóa: Các lễ hội và nghi lễ tại Đình Thần Thắng Tam không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng kính trọng với các vị thần mà còn là cơ hội để gặp gỡ, giao lưu văn hóa với người dân địa phương và du khách khác. Điều này tạo ra một không gian văn hóa đa dạng và phong phú.
Tóm lại, Đình Thần Thắng Tam không chỉ là một công trình kiến trúc lịch sử mà còn là biểu tượng của lòng kính trọng, tín ngưỡng và văn hóa dân tộc, đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần và xã hội của cộng đồng địa phương.
Tóm tắt truyền thuyết Đình Thần Thắng Tam
Truyền thuyết về Đình Thần Thắng Tam ở Vũng Tàu xuất phát từ thời Gia Long (1802-1820), khi triều đình gửi ba thuyền đến vùng đất Vũng Tàu để trấn giữ vịnh Ghềnh Rái và cửa biển Cần Giờ. Ba thuyền này, do ba ông Phạm Văn Đinh, Lê Văn Lộc và Ngô Văn Huyền chỉ huy, đã hoàn thành nhiệm vụ của mình và được miễn thuế đất. Từ việc này, ba làng lân cận được lập ra với tên gọi lần lượt là Thắng Nhất, Thắng Nhì, và Thắng Tam, và Vũng Tàu cũng được gọi là Tam Thắng. Ba ông này sau đó được tôn thờ tại ba đình của ba làng. Truyền thuyết này thể hiện lòng kính trọng và sự tôn vinh các anh hùng dũng cảm, đồng thời giải thích nguồn gốc của tên gọi của khu vực này.
Đình thần Thắng Nhất
Đình Thần Thắng Nhất là một trong ba đình thần ở Vũng Tàu, cùng với Thắng Nhì và Thắng Tam, được xây dựng để thờ phụng ba anh hùng dũng cảm từ thời Gia Long. Theo truyền thuyết, ba ông Phạm Văn Đinh, Lê Văn Lộc và Ngô Văn Huyền là ba chỉ huy của ba thuyền được triều đình gửi đến Vũng Tàu để trấn giữ vịnh Ghềnh Rái và cửa biển Cần Giờ. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ba ông này được miễn thuế đất và ba làng mới được lập ra. Đình Thần Thắng Nhất được xây dựng để tôn vinh ông Phạm Văn Đinh, người cai quản làng Thắng Nhất.
Đình Thần Thắng Nhất không chỉ là nơi thờ phụng ba vị anh hùng mà còn là điểm du lịch với giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt. Đây là nơi mà người dân và du khách có thể tìm hiểu về nguồn gốc và truyền thống của vùng đất này. Đình Thần Thắng Nhất cũng là một trong những điểm đến quan trọng trong hành trình khám phá văn hóa và lịch sử của Vũng Tàu.
Thắng Nhất, đứng đầu trong số các thuyền của Vũng Tàu, đã được hình thành từ thế kỷ XIX, dưới triều đại của vua Gia Long thuộc triều Nguyễn. Vượt qua hơn hai thế kỷ, ngôi làng này đã trở thành một trong những khu đô thị phát triển nhất của TP. Vũng Tàu.
Thuyền Thắng Nhất, hay làng Thắng Nhất như được ghi trong sách “Địa bạ triều Nguyễn” của Nguyễn Đình Đầu, được mô tả như sau: “Thắng Nhất thuyền ở xứ Rạch Dừa, Đông giáp Phước Tỉnh (xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền ngày nay) có động cát làm giới. Tây giáp sông lớn, giáp địa phận thuyền Thắng Nhì, có Giếng Me làm giới. Đất có gò đồi, trong đó mồ mả 1 khoảnh. Rừng hoang 1 khoảnh”.
Địa giới cũ của làng Thắng Nhất nằm ở các phường: 9, 10, 11, 12, Nguyễn An Ninh, Rạch Dừa, Thắng Nhất. Phía Đông giáp sông Cửa Lấp, phía bên kia của sông là xã Phước Tỉnh, phía Nam là những dải cồn cát từ Cửa Lấp (phường 12) đến bãi tắm Chí Linh (phường 10)… Phía Bắc là sông Rạch Dừa giao với sông Cỏ May, sông Dinh chảy ra vịnh Ghềnh Rái. Còn lại, khu vực này vẫn giữ lại dấu tích lịch sử văn hóa từ các di tích như Đình Thắng Nhất, Lăng Ông Nam Hải, Miếu Bà Ngũ hành nương nương…
Đình thần Thắng Nhất đã được xây dựng từ năm 1822. Tại ngôi Tiền hiền của đình thần, các vị tiền nhân đã được tôn vinh, trong đó có Phạm Văn Dinh, người có công mở ấp và lập làng.
Vào cuối thế kỷ XIX, sách chuyên khảo của người Pháp miêu tả cuộc sống kinh tế của dân làng như sau: “Họ chỉ trồng ít lúa trên các mảnh đất hẹp xung quanh bưng bàu, nghề chính là đánh bắt cá nhưng không phát triển như ở làng cá Phước Hải (Đất Đỏ) vì thiếu kinh nghiệm và phương tiện ra khơi. Người dân trồng một ít khoai đậu trên những ruộng gầy. Họ cũng bắt sò, hàu trên những tảng đá ven biển… Tại làng Thắng Nhất, có 8ha ruộng muối, được khai thác từ năm 1899…”.
Trước năm 1975, Thắng Nhất có các khóm như: Phương Hoa, Thủy Giang, Xâm Bồ, Nam Đồng, Cư Hiệp. Dân cư chủ yếu trồng cây ăn trái như nhãn, mãng cầu và làm các nghề như chài lưới, khai thác than, vôi, đóng đồ gỗ trang trí nội thất…
Đình thần Thắng Nhì
Đình Thần Thắng Nhì là một trong ba đình thần ở Vũng Tàu, cùng với Thắng Nhất và Thắng Tam, được xây dựng để thờ phụng ba anh hùng dũng cảm từ thời Gia Long. Theo truyền thuyết, ba ông Phạm Văn Đinh, Lê Văn Lộc và Ngô Văn Huyền là ba chỉ huy của ba thuyền được triều đình gửi đến Vũng Tàu để trấn giữ vịnh Ghềnh Rái và cửa biển Cần Giờ. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ba ông này được miễn thuế đất và ba làng mới được lập ra. Đình Thần Thắng Nhì được xây dựng để tôn vinh ông Lê Văn Lộc, người cai quản làng Thắng Nhì.
Đình Thần Thắng Nhì không chỉ là nơi thờ phụng ba vị anh hùng mà còn là điểm du lịch với giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt. Đây là nơi mà người dân và du khách có thể tìm hiểu về nguồn gốc và truyền thống của vùng đất này. Đình Thần Thắng Nhì cũng là một trong những điểm đến quan trọng trong hành trình khám phá văn hóa và lịch sử của Vũng Tàu.
Nằm ở vị trí chiến lược phía Tây của bán đảo Vũng Tàu, thuyền Thắng Nhì được xem là một trung tâm quan trọng, với ba mặt tiếp giáp biển và các bên là vịnh Ghềnh Rái, sông Lòng Tàu và sông Dinh, nơi có nhiều tàu ghe neo đậu.
Thuyền Thắng Nhì có nguồn gốc từ thế kỷ XIX, thời vua Gia Long (1802-1820), là một trong ba thuyền của thủ Phước Thắng. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ giữ vùng và kiểm soát vịnh Ghềnh Rái, cửa biển quan trọng của Vũng Tàu-Cần Giờ-Gia Định, ba thuyền này được giải ngũ. Ba chỉ huy thuyền là Phạm Văn Dinh, Lê Văn Lộc và Ngô Văn Huyền đã xin được ở lại từ triều đình và khai hoang, lập làng. Thuyền Thắng Nhì do ông Lê Văn Lộc đứng đầu. Theo mô tả trong địa bạ triều Nguyễn năm 1836, vị trí của Thắng Nhì như sau: “Thắng Nhì thuyền ở xứ Ghềnh Rái. Đông giáp địa phận thuyền Thắng Nhất, Tây giáp cửa biển, Nam giáp thuyền Thắng Tam, có Bàu Trâm làm giới, Bắc giáp thuyền Thắng Nhất, có Giếng Me làm giới”.
Ngày nay, khu vực Thắng Nhì thuộc các phường 5, 7, 9 và Thắng Nhì của TP. Vũng Tàu. Trước đây, người dân ở Thắng Nhì chủ yếu sinh sống bằng nghề đánh cá, khai thác than, và một số ít trồng cây trái trên triền Núi Lớn. Một số người làm nghề thợ hồ, thợ cưa, thợ mộc, thợ rèn, hoặc kinh doanh nhỏ ở chợ Bến Đình. Sau năm 1954, một số người di cư từ Nam Định đến sinh sống tại khu phố Sao Mai, nơi này phát triển nghề đóng đáy.
Vùng đất Thắng Nhì đầy dấu tích lịch sử, bao gồm Đình thần Thắng Nhì, Lăng Ông Nam Hải, Miếu bà ngũ hành nương nương, chùa Phước Lâm, Thích Ca Phật Đài, Linh Sơn Điện Bà và đặc biệt là di tích Giếng Ngự tại khu vực Bãi Dâu, dưới chân Núi Lớn. Tương truyền rằng thời chúa Nguyễn Ánh trên đường tránh lực lượng Tây Sơn đã ghé vào khu vực này, nơi ông cầu nguyện và tìm ra nguồn nước ngọt quý giá, được gọi là Giếng Ngự cho đến ngày nay.
Đình thần Thắng Nhì được xây dựng từ thời vua Gia Long (1802-1822), bao gồm các ngôi Tiền hiền, Chánh điện và tòa Võ ca. Bàn thờ trung tâm của Tiền hiền thờ ông đội Lê Văn Lộc, người đứng đầu Thắng Nhì, người có công mở đất và lập làng. Lễ hội kỳ yên, cầu quốc thái, dân an của nhân dân được tổ chức tại đình Thắng Nhì hàng năm vào ngày 10-12 tháng 11 âm lịch.
Không thể nói về Thắng Nhì mà không nhắc đến chợ Bến Đình. Chợ này đã tồn tại từ rất sớm và đã có hàng trăm năm lịch sử, từng là nơi giao thương hàng hóa từ các tỉnh miền Trung và miền Tây. Trong nhiều thập kỷ, chợ Bến Đình hoạt động sầm uất, chủ yếu cung cấp hải sản tươi sống và than củi cho các chợ trong và ngoài tỉnh.
Nói chung, qua hơn hai thế kỷ, từ thuyền Thắng Nhì xưa đến phường Thắng Nhì ngày nay, dù đã trải qua nhiều biến cố lịch sử, nhưng nơi đây vẫn giữ lại những dấu ấn của quá khứ, là một phần của lịch sử khai phá và mở đất của ông cha, với các địa danh như Vũng Mây, chợ Bến Đình, Rạch Bến Đình, cù lao Bến Đình, Đình Thắng Nhì, Hang Ông Hổ, Lăng Ông và Giếng Ngự.
Nơi lưu giữ 13 đạo sắc phong của các vị vua triều Nguyễn
Khu di tích lịch sử văn hóa Đình Thần Thắng Tam, TP. Vũng Tàu, là nơi quý báu lưu giữ 13 sắc phong của các vị vua triều Nguyễn. Trong số đó:
- Ba sắc phong được ban cho bốn vị thần Đại Càn Quốc Gia Nam Hải.
- Ba đạo sắc phong trao cho Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân, thường được biết đến với danh xưng Cá Ông, vào các năm Thiệu Trị năm thứ 5 (1845) và Tự Đức năm thứ 3 (1850). Được khen ngợi với lời phong tặng: “Thần Từ tế Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân giúp nước cứu dân từng nhiều lần hiển hiện linh ứng”.
- Ba sắc phong dành cho Thiên Y A Na, với tên đầy đủ là “Sắc cho thần Thiên Y A NA Diễn ngọc phi tặng thêm là thần Hẳng huệ Phổ tế Linh cảm Diệu thông Mặc tướng thượng đẳng thần, thần giúp nước cứu dân, từng nhiều lần hiển hiện linh ứng”, vào các năm Thiệu Trị năm thứ 5 (1845) và Tự Đức năm thứ 3 (1850).
- Hai sắc phong trao cho Thủy Long Thần Nữ, được biết đến với tên gọi “Sắc cho Thủy Long thần nữ, nguyên tặng Chiêu ứng Mục uyên Hoằng bắc thượng đẳng thần, giúp nước cứu dân, từng nhiều lần hiển hiện linh ứng”, và được phong vào các năm Thiệu Trị năm thứ 5 (1845) và Tự Đức năm thứ 3 (1850).
- Một sắc phong ban cho Thần Thành Hoàng Bổn Cảnh.
Lễ hội Đình Thần Thắng Tam
Đình thần Thắng Tam tổ chức 3 lễ hội hằng năm:
- Lễ Cầu an: diễn ra vào các ngày 17, 18, 19 tháng 2 Âm lịch hàng năm.
- Lễ hội Nghinh Ông: vào các ngày 16, 17, 18 tháng 8 Âm lịch. Lê
- Lễ hội Miếu bà diễn ra các ngày 16, 17, 18 tháng 10 Âm lịch.
Lễ hội Đình Thần Thắng Tam là một trong những sự kiện văn hóa lịch sử quan trọng tại TP. Vũng Tàu, đồng thời cũng là dịp để cư dân địa phương và du khách khám phá và trải nghiệm nét văn hóa đặc trưng của địa phương này.
Lễ hội thường được tổ chức vào ngày 10-12 tháng 11 âm lịch hàng năm tại Đình Thần Thắng Tam. Đây là dịp để cư dân và các tín đồ tới tham dự cúng tế, cầu nguyện và tri ân các vị thần linh đã giúp đỡ và bảo vệ cộng đồng.
Trong ngày lễ, không chỉ có các nghi thức tôn giáo diễn ra mà còn có các hoạt động văn hóa, giải trí truyền thống như múa lân, múa rồng, diễn văn nghệ, triển lãm sản phẩm dân dụng và nghệ thuật, cùng với các trò chơi dân gian và gian hàng ẩm thực.
Lễ hội Đình Thần Thắng Tam không chỉ là nơi thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính của người dân đối với các vị thần linh mà còn là dịp để cùng nhau gắn kết, tạo ra một không khí vui tươi, hân hoan và ấm áp trong cộng đồng.
Thời gian và địa điểm tổ chúc Lễ hội Đình Thần Thắng Tam
- Lễ Cầu an: diễn ra vào các ngày 17, 18, 19 tháng 2 Âm lịch hàng năm.
- Lễ hội Nghinh Ông: vào các ngày 16, 17, 18 tháng 8 Âm lịch. Lê
- Lễ hội Miếu bà diễn ra các ngày 16, 17, 18 tháng 10 Âm lịch.
Lễ hội Đình Thần Thắng Tam là một trong những sự kiện văn hóa quan trọng của dân cư Vũng Tàu, và nếu bạn có cơ hội đến thăm thành phố này, đừng quên ghi chú ngay vào lịch trình của mình. Lễ hội này thường diễn ra vào tháng 2 âm lịch hàng năm, từ ngày 15 đến ngày 18 âm lịch, tại đình Thắng Tam.
Đây là một dịp lễ tín ngưỡng đặc biệt, được tổ chức với sự trang nghiêm và long trọng. Lễ hội này mang đậm bản sắc văn hóa của dân miền biển, đồng thời cũng có ý nghĩa văn hóa sâu sắc không kém Lễ giỗ Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Vì vậy, nếu có dịp, hãy sắp xếp thời gian để tham gia vào lễ hội này và trải nghiệm sự phong phú và đa dạng của văn hóa dân gian Vũng Tàu.
Nét độc đáo của Lễ hội Đình Thần Thắng Tam
Lễ hội Đình Thần Thắng Tam là một sự kiện đặc biệt diễn ra tại Vũng Tàu, với những nét văn hóa độc đáo và ấn tượng. Lễ hội chính thức khai mạc vào chiều ngày 17/02 âm lịch, khi mọi người mặc trang phục truyền thống và hóa trang để chuẩn bị chào đón Cá Ông. Các vị bô lão áo the khăn đóng, cầm cờ, dẫn đầu đoàn nghinh, trong khi 8 nam thanh niên khiêng kiệu và ngư dân trang trí hàng chục chiếc ghe đánh bắt. Đoàn đi từ Bãi Trước qua các con phố như Lê Lợi, Quang Trung, Trưng Trắc, Hoàng Hoa Thám, rồi đến mũi Nghinh Phong và quay trở lại đình Thắng Tam.
Trong lễ hội, người dân bày lễ dâng rượu, hương, hoa cúng để tế thần biển, thể hiện sự tôn kính và xin phép để rước Ông về, được gọi là lễ Khai nghinh thủy tưởng. Sau khi gióng xong 3 hồi chiêng, một vị bô lão trọng trách sẽ thắp hương, đánh dấu sự khởi đầu của lễ hội. Lễ còn có sự tham gia của nhiều nhân vật hóa trang như Phước, Lộc, Thọ, Tề Thiên Đại Thánh, Bát Giới, Sa Tăng… và các hoạt động văn hóa như diễn tuồng, hát bả trạo, hát bội, thu hút sự chú ý của du khách.
Lễ hội Đình Thần Thắng Tam không chỉ là dịp để cầu mong mưa thuận gió hòa, mang lại nhiều tôm cá, mà còn là cơ hội để khám phá văn hóa dân gian và bản sắc của người dân miền biển Vũng Tàu. Với những giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, lễ hội hứa hẹn sẽ làm phong phú hơn và thêm sinh động cho chuyến du lịch của bạn tại Vũng Tàu.
Thời gian mở cửa Đình Thần Thắng Tam
Thời gian mở cửa của Đình Thần Thắng Tam thường khá linh hoạt và phụ thuộc vào các hoạt động cụ thể trong ngày và các sự kiện đặc biệt như lễ hội. Tuy nhiên, thông thường, Đình Thần Thắng Tam mở cửa từ sáng sớm đến tối muộn.
Dưới đây là một ước lượng về thời gian mở cửa của Đình Thần Thắng Tam:
- Thời gian mở cửa hàng ngày: Thường từ khoảng 7:00 sáng cho đến khoảng 17:00 hoặc 18:00 chiều. Trong thời gian này, du khách có thể tham quan di tích, cầu nguyện và tận hưởng không khí tĩnh lặng và linh thiêng của đình thờ.
- Thời gian mở cửa vào ngày lễ hội: Trong những ngày diễn ra lễ hội hoặc các sự kiện đặc biệt, thời gian mở cửa có thể được kéo dài để phục vụ nhu cầu của du khách tham gia các hoạt động lễ hội và nghi lễ.
Để chắc chắn bạn có thông tin chính xác về thời gian mở cửa cụ thể, bạn nên liên hệ trực tiếp với cơ quan quản lý hoặc tổ chức địa phương tại Đình Thần Thắng Tam hoặc kiểm tra trên trang web chính thức của nơi này để biết thông tin cập nhật.
Những lưu ý khi tham quan Đình Thần Thắng Tam
Khi tham quan Đình Thần Thắng Tam, có một số lưu ý quan trọng dưới đây mà du khách nên cân nhắc:
- Trang phục phù hợp: Bạn nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo và thoải mái khi tham quan đình thờ. Tránh mặc quá gợi cảm hoặc quá ồn ào để tôn trọng không gian linh thiêng của địa điểm này.
- Tôn trọng nghi lễ: Đây là nơi thờ cúng của người dân địa phương, vì vậy bạn cần tuân thủ các quy định và tôn trọng nghi thức tín ngưỡng của họ. Tránh gây ồn ào, nói lớn, hoặc làm bất kỳ hành động không tôn trọng nào.
- Chụp ảnh và quay video: Trước khi chụp ảnh hoặc quay video, hãy xem xét và tuân thủ các quy định về việc chụp hình tại đình thờ. Nhiều nơi có các khu vực cấm chụp ảnh hoặc quay phim để bảo vệ sự riêng tư và tôn trọng không gian linh thiêng.
- Giữ sạch gọn: Hãy giữ vệ sinh cho không gian xung quanh bằng cách vứt rác vào các thùng đựng rác và tránh việc làm bẩn hoặc phá hỏng các cấu trúc tôn nghiêm và đồ trang trí.
- Tuân thủ hướng dẫn của hướng dẫn viên hoặc nhân viên địa phương: Nếu có sẵn, hãy tham gia các tour du lịch do hướng dẫn viên hoặc nhân viên địa phương tổ chức để hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa và các thông tin đặc biệt khác về Đình Thần Thắng Tam.
- Chú ý an toàn: Luôn tuân thủ các biển báo và hướng dẫn về an toàn. Tránh leo trèo lên các cấu trúc cổ và tuân thủ các quy tắc an toàn khi di chuyển xung quanh khu vực.
- Mua sắm và hỗ trợ cộng đồng địa phương: Nếu có cơ hội, hãy ủng hộ các cửa hàng địa phương hoặc mua các sản phẩm thủ công truyền thống để giúp hỗ trợ cộng đồng địa phương và giữ gìn văn hóa truyền thống.
Những lưu ý trên sẽ giúp bạn có một trải nghiệm tham quan an toàn, ý thức và đáng nhớ tại Đình Thần Thắng Tam.
Kết luận
Trong hành trình khám phá Đình Thần Thắng Tam, du khách không chỉ được đắm chìm trong không khí trang nghiêm của lễ hội văn hóa độc đáo mà còn được chứng kiến sự huyền bí và uy nghi của một địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử và truyền thuyết. Truyền thuyết tam thuyền, với hình ảnh ba con thuyền trắng trôi bổng trên biển cả, trấn giữ biên ải và bảo vệ ngư dân, đã trở thành biểu tượng của sự tin ngưỡng và tôn kính đối với biển cả của người dân vùng đất Vũng Tàu.
Nếu du khách đi theo nhóm và có nhu cầu lưu trú qua đêm tại Vũng Tàu để trải nghiệm đầy đủ hơn về lễ hội và văn hóa địa phương, việc tham khảo các villa Vũng Tàu cho thuê giá rẻ là một lựa chọn hợp lý. King Villa Vũng Tàu là một trong những địa chỉ đáng tin cậy, cung cấp các dịch vụ lưu trú chất lượng, tiện nghi và giá cả phải chăng. Tại đây, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm không chỉ sự thoải mái và tiện lợi trong việc di chuyển, mà còn sự yên bình và thư giãn sau những ngày khám phá sôi nổi.
Tóm lại, lễ hội Đình Thần Thắng Tam không chỉ là dịp để kính trọng và tôn vinh những truyền thống, mà còn là cơ hội để khám phá và hiểu sâu hơn về văn hóa và lịch sử của một vùng đất. Với sự kết hợp giữa trải nghiệm lễ hội và lưu trú tiện nghi, chắc chắn du khách sẽ mang về những kỷ niệm đáng nhớ và trải nghiệm đầy ý nghĩa từ chuyến hành trình này.
Tổng hợp từ kingvillavungtau.com
